Nie każda renta rodzinna wyklucza prawo do świadczenia pielęgnacyjnego

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego nie przysługuje tylko w sytuacjach ściśle wskazanych przez ustawodawcę, tj. m.in., gdy osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo np. do renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka, ale przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego.

STAN FAKTYCZNY:

Wnioskodawczyni złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką, która orzeczeniem Obwodowej Komisji Lekarskiej ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia została zaliczona do pierwszej grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia.

Z ustaleń faktycznych wynikało, że wnioskodawczyni sprawuje stałą faktyczną opiekę nad matką. Ponadto nie pracuje, jak również nie jest zarejestrowana w urzędzie pracy i pobiera z ZUS rentę rodzinną po zmarłym mężu.

Organ stwierdził, że z uwagi na fakt pobierania przez wnioskodawczynię renty z ZUS, należało odmówić przyznania jej przedmiotowego świadczenia - zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Decyzję wójta w przedmiocie odmowy przyznania skarżącej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad matką utrzymało w mocy Samorządowe Kolegium Odwoławcze.

Wnioskodawczyni wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w której podniosła, że pobierana przez nią renta rodzinna nie została jej przyznana w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego. W związku z tym pobieranie przez nią renty rodzinnej nie może być przesłanką odmowy przyznania jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasową argumentację.

SĄD ORZEKŁ:

WSA uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję wójta.

Powodem wydania rozstrzygnięcia przez organ odwoławczy było stwierdzenie, że wnioskodawczyni pobiera rentę z ZUS, a zatem w ocenie organu zaistniała podstawa odmowy przyznania świadczenia, określona w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z tym przepisem, świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego.

W zaskarżonej decyzji organ podniósł, iż materiał dowodowy zawiera decyzję ZUS, z treści której wynika, że wnioskodawczyni przysługuje renta, która stanowi zwaloryzowaną kwotę w wysokości 729,47 zł miesięcznie, a w złożonym oświadczeniu wskazała, że pobiera rentę rodzinną po zmarłym mężu.

WSA stwierdził, że zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy, organ był zobowiązany do ustalenia, czy pobierana przez skarżącą renta rodzinna z tytułu śmierci małżonka, została przyznana w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego.

Organ pominął jednak okoliczności, które miały podstawowe znaczenie dla wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Akta administracyjne nie zawierały materiału dokumentacyjnego, dotyczącego wskazanej kwestii.

W ocenie Sądu nie ulegało wątpliwości, że organy obu instancji nie ustaliły kluczowych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych i w konsekwencji nie przeprowadziły oceny prawnej we wskazanym zakresie. Spowodowało to konieczność uchylenia zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji.

(wyrok WSA w Gliwicach z dnia 23 lipca 2019 r., sygn. akt II SA/Gl 448/19)

Komentarz redakcji

Przesłanka negatywna pozbawiająca prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobę ubiegającą się o nie, która ma ustalone prawo do renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, dodana została przez ustawodawcę z dniem 14 października 2011 r. Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że zastosowanie tej przesłanki wyłączającej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wymaga stwierdzenia nie tylko okoliczności, iż osoba ubiegająca się o świadczenie pielęgnacyjne ma ustalone prawo do renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka, ale także, że prawo to zostało przyznane tej osobie w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego. Zbieg praw do świadczeń oznacza natomiast sytuację, w której jedna osoba spełnia warunki do otrzymania więcej niż jednego świadczenia.