Gazeta Podatkowa nr 49 (1924) z dnia 20.06.2022

Ubieganie się o dodatek pielęgnacyjny przez uprawnionego do zasiłku pielęgnacyjnego

W kwietniu 2022 r. ukończyłem powszechny wiek emerytalny i ZUS na mój wniosek przyznał mi emeryturę. Słyszałem, że ze względu na mój stan zdrowia mógłbym otrzymywać wraz z tym świadczeniem dodatek pielęgnacyjny. Czy jest jednak sens, abym ubiegał się o ten dodatek, jeśli przeszło rok temu uzyskałem prawo do zasiłku pielęgnacyjnego?

Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego nie jest przeszkodą w uzyskaniu uprawnień do dodatku pielęgnacyjnego. Nie oznacza to jednak, że w razie przyznania tego dodatku, zainteresowanemu będą przysługiwały oba świadczenia z tytułu jego niepełnosprawności/niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta:

• została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo
• ukończyła 75 lat.

Stanowi o tym art. 75 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2022 r. poz. 504), zwanej ustawą emerytalną, która przewiduje tylko jedną negatywną przesłankę przyznania tego świadczenia. Otóż dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty przebywającej w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, chyba że przebywa poza tą placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.

Zasiłek pielęgnacyjny natomiast, przyznawany na zasadach określonych w art. 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 615), w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, należny jest m.in.:

• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub
• osobie, która ukończyła 75 lat.

Świadczenie to jednak nie przysługuje:

• osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie,
• jeżeli członkom rodziny przysługują za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją osoby uprawnionej, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej, a także
• osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.

Przy czym ustawodawca jednocześnie zastrzegł, iż:

• osobie, której przyznano dodatek pielęgnacyjny za okres, za który wypłacono zasiłek pielęgnacyjny, ZUS lub inny organ emerytalny lub rentowy, który przyznał dodatek pielęgnacyjny, wypłaca emeryturę lub rentę pomniejszoną o kwotę odpowiadającą wysokości wypłaconego za ten okres zasiłku pielęgnacyjnego i przekazuje tę kwotę na rachunek bankowy organu właściwego,
• przekazanie kwoty odpowiadającej wysokości zasiłku pielęgnacyjnego wypłaconego za okres przyznanego dodatku pielęgnacyjnego uznaje się za zwrot świadczeń nienależnie pobranych.

Dlatego też, chociażby ze względu na różnicę w wysokości dodatku i zasiłku pielęgnacyjnego, na korzyść tego pierwszego (patrz tabela), warto, aby Czytelnik wystąpił o przyznanie dodatku pielęgnacyjnego, wspominając o swoich uprawnieniach do zasiłku pielęgnacyjnego. W tym celu może wykorzystać opracowany przez ZUS formularz EDP - Wniosek o dodatek pielęgnacyjny.

Formularz EDP dostępny jest w serwisie druki.gofin.pl, w dziale Zasiłki i świadczenia.
 

Przykładowo wypełnione fragmenty formularza EDP