zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński, zasiłek opiekuńczy, świadczenia rehabilitacyjne, świadczenia rodzinne
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Gazeta Podatkowa nr 30 (862) z dnia 12.04.2012

Świadczenia rodzinne w trakcie okresu zasiłkowego

Prawo do świadczeń rodzinnych ustalane jest z reguły na okres zasiłkowy, przypadający od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. Oznacza to, że wystarczy w odpowiednim czasie złożyć stosowny wniosek, aby otrzymywać świadczenia przez najbliższe 12 miesięcy. Warto jednak pamiętać, iż okoliczności uzasadniające prawo do zasiłku i stosownych dodatków mogą w międzyczasie ulec zmianie, powodując odpowiednio ustanie lub też powstanie prawa do świadczeń. O pierwszych należy, a o drugich warto powiadomić organ właściwy do wypłaty świadczeń rodzinnych. Pozwoli to na uniknięcie powstania nadpłaty świadczenia lub odpowiednio na ustalenie do niego prawa.


Koszyk świadczeń

Świadczenia rodzinne wypłacane w naszym kraju mają na celu:

  • częściowe pokrycie wydatków:
     
    • na utrzymanie dziecka, w tym m.in. w okresie jego kształcenia i rehabilitacji,
       
    • wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji,
       
  • zapewnienie środków do życia dla osób, które zrezygnowały z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w celu sprawowania opieki nad osobą, która ze względu na swą niepełnosprawność wymaga takiej opieki i pomocy.

Do świadczeń tych zaliczane są odpowiednio:

  • zasiłek rodzinny wraz ze stosownymi dodatkami,
     
  • świadczenia opiekuńcze, tj. zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne,
     
  • jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, tzw. "becikowe" oraz
     
  • zapomoga wypłacana przez gminy, finansowana z ich własnych środków.


Okres zasiłkowy

Dla celów wypłaty świadczeń rodzinnych został ustalony tzw. okres zasiłkowy, obejmujący okres od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. Ma on zastosowanie do świadczeń, których przyznanie uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego, a więc przede wszystkim do zasiłku chorobowego i większości dodatków do tego świadczenia. Świadczenia te nie mogą być jednak przyznane wcześniej niż począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego. Kwestię tę reguluje art. 3 pkt 10 oraz art. 24 ustawy o świadczeniach rodzinnych.


W razie wystąpienia zmian powodujących spełnienie kryteriów warunkujących nabycie nieosiągalnych dotychczas uprawnień, można o nie zawnioskować w trakcie okresu zasiłkowego.


Pozostałe świadczenia wypłacane są w innym trybie, tj. jednorazowo, tylko raz w roku, przez inny ustalony okres, a nawet bezterminowo (patrz wykres). W przypadku dodatków ich wypłata uzależniona jest od prawa do zasiłku chorobowego.


Zmiana okoliczności

Okoliczności uzasadniających prawo do świadczeń rodzinnych jest wiele. Są one zróżnicowane w zależności od rodzaju danego świadczenia. Ich zmiana, choćby nawet w jednym zakresie, może skutkować utratą uprawnień do np. zasiłku rodzinnego, a w konsekwencji i przysługujących do niego dodatków. Dlatego też o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych osoba uprawniona powinna niezwłocznie powiadomić wypłacający je organ. W przeciwnym razie może powstać nadpłata świadczeń, którą trzeba będzie zwrócić wraz z odsetkami naliczanymi od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczeń rodzinnych do dnia spłaty nienależnej kwoty (art. 30 ustawy o świadczeniach rodzinnych).

Warto jednak pamiętać, iż przedstawiona zasada działa w dwie strony. Może okazać się, iż osoba, która pierwotnie nie uzyskała prawa do świadczeń rodzinnych, po zmianie sytuacji w rodzinie, uprawnienia te uzyska. W takiej sytuacji niezmiernie ważna jest data złożenia wniosku o wypłatę danego świadczenia. W tym przypadku prawo do świadczeń rodzinnych ustala się bowiem począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego. Zatem nawet jeden dzień zwłoki (na przełomie miesiąca) może przełożyć się na odpowiednią stratę finansową.

Przykład

Pani Anna od początku obecnego okresu zasiłkowego otrzymuje świadczenia rodzinne na czwórkę dzieci, w wieku 2, 3, 6 i 8 lat, z których dwoje posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Ona sama natomiast aktualnie przebywa na urlopie wychowawczym. W marcu 2012 r. w wyniku wypadku samochodowego zmarł jej mąż. Miesiąc później samotna matka czwórki dzieci wystąpiła do gminy o przyznanie dodatkowych świadczeń rodzinnych na dzieci, tj. dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dzieci, załączając do wniosku skrócony odpis aktu zgonu męża.

Ponieważ na rzecz dzieci nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne od drugiego z rodziców, z uwagi na fakt, iż ojciec dzieci nie żyje, organ właściwy przyzna jej prawo do tego świadczenia (w oparciu o art. 11a ustawy o świadczeniach rodzinnych), począwszy od miesiąca wystąpienia ze stosownym wnioskiem, tj. od kwietnia br., do końca okresu zasiłkowego. W wyniku zgłoszenia zmiany okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, zamiast dotychczasowych 1.018 zł, pani Anna będzie otrzymywała na czwórkę swoich dzieci 1.518 zł miesięcznie (patrz tabela).

Rodzaj należnych
świadczeń rodzinnych

od XI 2011 r. do III 2012 r.

od IV 2012 r. do X 2012 r.

Zasiłek rodzinny:

na dzieci w wieku 2 i 3 lat po 68 zł

318 zł

318 zł

na dzieci w wieku 6 i 8 lat po 91 zł

Dodatki z tytułu:

opieki nad dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego

400 zł

400 zł

wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej (po 80 zł na trzecie i czwarte dziecko uprawnione do zasiłku rodzinnego)

160 zł

160 zł

kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego (60 zł na 3-letnią córkę i 80 zł na 8-letniego syna)

140 zł

140 zł

samotnego wychowywania dzieci (po 170 zł na każde dziecko, ale nie więcej niż 340 zł, zwiększone o 80 zł na każde z niepełnosprawnych dzieci)

x

500 zł

Razem

1.018 zł

1.518 zł


Najczęściej spotykane zmiany, wpływające na prawo do świadczeń rodzinnych

» uzyskanie/utrata dochodów

Zasiłek rodzinny przysługuje rodzicom lub opiekunom dziecka albo osobie uczącej się, o ile dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 504 zł lub - w przypadku dziecka niepełnosprawnego - 583 zł. Uzyskanie nowego źródła dochodu, może spowodować przekroczenie ustalonego limitu, a tym samym pozbawić prawa do świadczeń rodzinnych od miesiąca następującego po pierwszym pełnym miesiącu od uzyskania dochodu. Natomiast w sytuacji odwrotnej, tj. w przypadku gdy status finansowy rodziny na skutek utraty dochodu ulega pogorszeniu, można uzyskać prawo do świadczeń rodzinnych, którego wcześniej nie można było otrzymać ze względu na zbyt wysoki dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie.

Okoliczności uzasadniające utratę lub uzyskanie dochodu zostały wymienione odpowiednio w art. 3 pkt 23 i 24 ustawy o świadczeniach rodzinnych.


» zmiana liczby członków rodziny

Na prawo do zasiłku rodzinnego, a tym samym do dodatków, wpływa również liczba członków rodziny, od której uzależniona jest wysokość dochodu przypadająca na jednego jej członka. W trakcie okresu zasiłkowego może ona ulec zmianie m.in. w wyniku narodzin lub zgonu, zawarcia przez któreś z dzieci związku małżeńskiego, ukończenia przez zdrowe dziecko, pozostające dotychczas na utrzymaniu, 25 lat.

Zmniejszenie lub zwiększenie ilości członków rodziny, z uwagi na zmianę wysokości dochodu rodziny, przeliczonego na aktualną w danym momencie liczbę tych członków, może spowodować odpowiednio utratę lub uzyskanie uprawnień do świadczeń rodzinnych.


» poród w czasie urlopu wychowawczego

Jeżeli kobieta podczas urlopu wychowawczego urodzi dziecko, od dnia porodu przysługuje jej prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Świadczenie to otrzyma również osoba ubezpieczona, która w okresie urlopu wychowawczego przyjęła na wychowanie dziecko (także w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) w wieku do 7. lub - w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - 10. roku życia. Okoliczność ta wpływa na prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, które nie przysługuje, jeżeli osoba do niego uprawniona w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.


» rozpoczęcie/zaprzestanie pracy w trakcie urlopu wychowawczego

Zarówno przepisy prawa pracy, jak i ustawy o świadczeniach rodzinnych pozwalają pracownikowi podczas urlopu wychowawczego podjąć pracę zarobkową, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Można także rozpocząć własną działalność gospodarczą. Nie spowoduje to automatycznej utraty prawa do "dodatku wychowawczego". Jednakże ewentualne dalsze pobieranie zasiłku rodzinnego, a tym samym i dodatków, w tym "wychowawczego" będzie w tej sytuacji uwarunkowane wysokością nowych zarobków. Rozpoczęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło, jest bowiem uznawane za uzyskanie dochodu, o czym należy niezwłocznie powiadomić organ wypłacający świadczenia rodzinne.

Natomiast zaprzestanie wykonywania pracy, traktowane jako utrata dochodu, może przyczynić się do uzyskania prawa (na wniosek osoby zainteresowanej) do świadczeń rodzinnych.


» zakończenie/rozpoczęcie nauki przez dziecko powyżej 18. roku życia

Prawo do zasiłku rodzinnego, a tym samym i odpowiednich dodatków, przysługuje do ukończenia przez dziecko odpowiednio: 18. roku życia lub 21. roku życia - jeżeli kontynuuje naukę w szkole albo 24 lat - w przypadku gdy kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Rezygnacja z nauki przez osobę, która ukończyła 18 lat, powoduje zatem utratę uprawnień do świadczeń rodzinnych. I odwrotnie, jej rozpoczęcie może być podstawą do przyznania zasiłku rodzinnego, ale tylko po spełnieniu pozostałych wymaganych warunków i nie dłużej niż do ukończenia określonej górnej granicy wiekowej.

Świadczenia rodzinne w trakcie okresu zasiłkowego

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 ze zm.)

www.Zasilki.pl - Świadczenia rodzinne:

 Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl
www.RozliczenieWynagrodzenia.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy
Rozliczanie wynagrodzeń. Składki ZUS. Zasiłki. Świadczenia. Premie
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.