Składka na FP za zleceniobiorcę a prawo do zasiłku dla bezrobotnych

Firma zawarła umowę zlecenia z osobą, którą zgłosiła z tego tytułu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS (umowa ta stanowi dla niej jedyny tytuł do tych ubezpieczeń). Pracę w jej ramach zleceniobiorca świadczy przez cały miesiąc po 6 godzin dziennie z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 1.600 zł.

1) Czy mamy obowiązek naliczać za niego składkę na Fundusz Pracy?

W omawianym przypadku za zleceniobiorcę, o którym mowa w pytaniu, nie należy opłacać składki na Fundusz Pracy.

Obowiązek naliczania i następnie opłacania składki na FP wynika z art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149 ze zm.), dalej ustawy o promocji. Przepis ten stanowi, iż składkę na Fundusz Pracy nalicza się m.in. za osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia lub agencyjnej albo też innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Co istotne, składka na ten Fundusz jest należna za zleceniobiorców, którzy z racji wykonywanego zlecenia:

podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz
uzyskują w przeliczeniu na okres miesiąca oskładkowany przychód w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia.

Ponadto jest ona opłacana za zleceniobiorcę, który nie osiągnął wieku 55 lat w przypadku kobiet lub 60 lat w przypadku mężczyzn.

W 2015 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1.750 zł, a dla pracownika w I roku pracy 1.400 zł. Z kolei w 2016 r. wynosić ono będzie odpowiednio 1.850 zł i 1.480 zł.

Wobec tego ustalając obowiązek opłacania składki na FP bierze się pod uwagę przede wszystkim kwotę, od której płatnik składek nalicza za ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Gdy - w przeliczeniu na okres miesiąca - kwota ta osiąga co najmniej wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, wówczas składka na FP jest za taką osobę należna.

Z uwagi na to, że zleceniobiorca będzie uzyskiwał ze zlecenia miesięcznie wynagrodzenie w kwocie niższej od minimalnej płacy (tu: w wysokości 1.600 zł), zleceniodawca nie będzie jednak opłacać za niego składki na FP.

2) Jeżeli nie będziemy za zleceniobiorcę odprowadzali składki na Fundusz Pracy, to czy po rozwiązaniu umowy zlecenia nabędzie on prawo do zasiłku dla bezrobotnych?

Rodzaje świadczeń przysługujących bezrobotnym reguluje ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Należy do nich m.in. zasiłek dla bezrobotnych.

Na mocy art. 71 ust. 1 ustawy o promocji, prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeżeli:

nie ma dla niego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz
w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni m.in. świadczył usługi na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo współpracował przy wykonywaniu tych umów, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca.

W omawianej sytuacji, nawet jeżeli zleceniobiorca przepracuje w okresie 18 miesięcy przed zarejestrowaniem się w urzędzie pracy 365 dni, to nie nabędzie prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Wynika to z faktu, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tej osoby jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (tu wynosi: 1.600 zł, a wynagrodzenie minimalne w 2015 r. - 1.750 zł, natomiast w 2016 r. - 1.850 zł) oraz zleceniodawca nie ma obowiązku opłacania za tę osobę składki na Fundusz Pracy ze względu na nieosiąganie w przeliczeniu na miesiąc co najmniej minimalnego wynagrodzenia.

Zasadniczo bowiem prawo do zasiłku dla bezrobotnych mają osoby, które przed utratą pracy (lub po zakończeniu świadczenia usług), otrzymywały wynagrodzenie na poziomie minimalnym i/albo ich podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy odpowiadała wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.