Gazeta Podatkowa nr 31 (1385) z dnia 18.04.2017

Wskaźnik waloryzacji świadczenia rehabilitacyjnego przekraczający 100%

Osoby, którym ZUS przyznał prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, w dogodnych okolicznościach mogą liczyć na podwyżkę podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjętej dla celów obliczenia tego świadczenia. Tak będzie m.in. w przypadku, gdy pierwszy dzień świadczenia rehabilitacyjnego przypadnie w II kwartale 2017 r., w którym wskaźnik waloryzacji przekracza 100%.

Świadczenie rehabilitacyjne przyznawane jest na zasadach określonych w art. 18 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową:

• ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy,
   
• na okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż na 12 miesięcy,
   
• w oparciu o orzeczenie lekarza orzecznika lub - w II instancji - komisji lekarskiej ZUS.

Wysokość świadczenia

Świadczenie rehabilitacyjne wynosi 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy i 75% tej podstawy za pozostały okres. Jeśli natomiast niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, wypłacane jest w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Stanowi o tym art. 19 ustawy zasiłkowej, który jednocześnie w ust. 2 - dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego - przewiduje stosowne zwiększenie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, poprzez jej waloryzację.

Przykładowo, jeżeli pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne, przypada w II kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega podwyższeniu o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych w IV kwartale w stosunku do II kwartału ubiegłego roku kalendarzowego. Obliczony w ten sposób wskaźnik waloryzacji obowiązujący w II kwartale 2017 r. wyniósł 105% (Mon. Pol. z 2017 r. poz. 219). Oznacza to, że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjmowana do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego, którego początek przypada w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca 2017 r., ulegnie zwiększeniu o 5%.

Jeśli jednak świadczenie rehabilitacyjne rozpoczęło się przed 1 kwietnia 2017 r., np. w marcu 2017 r., ubezpieczeni nie mogą liczyć na zwiększenie podstawy wymiaru zasiłku przyjętej do obliczenia tego świadczenia. Jej waloryzacja jest bowiem możliwa do przeprowadzenia, o ile wskaźnik waloryzacji przekracza 100%, a w I kwartale 2017 r. wyniósł zaledwie 97% (Mon. Pol. z 2016 r. poz. 1132).

Gwarantowane minimum

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego należnego pracownikowi z założenia stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 lub - przy krótszym okresie zatrudnienia - pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Przy czym dla pracowników, do których wynagrodzenia mają zastosowanie przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, ustawodawca przewidział najniższą podstawę wymiaru zasiłku. Otóż w świetle art. 45 ustawy zasiłkowej z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być ona niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia.

Od 1 stycznia 2017 r. ta gwarantowana podstawa wymiaru zasiłku wynosi 1.725,80 zł, co wynika z wyliczenia: 2.000 zł - 2.000 zł × 13,71% = 1.725,80 zł.

W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy kwota ta obliczana jest w oparciu o odpowiednio zmniejszone (proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy) minimalne wynagrodzenie.

Jeśli faktyczna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego okaże się niższa od gwarantowanej kwoty, podnoszona jest z urzędu do jej wartości.

Kalkulator najniższej podstawy wymiaru świadczeń chorobowych dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

Także po waloryzacji

Przepisy dotyczące najniższej podstawy wymiaru zasiłku mają odpowiednie zastosowanie również do pozostałych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, w tym do świadczenia rehabilitacyjnego.

Przy czym w przypadku gdy zasiłek chorobowy poprzedzający świadczenie rehabilitacyjne ustalany był od podstawy wymiaru podniesionej do najniższej jej wysokości, waloryzacji podlega faktyczna podstawa wymiaru zasiłku. Jeśli jednak po zwaloryzowaniu nadal będzie ona niższa od odpowiedniej dla danego wymiaru czasu pracy kwoty minimalnego wynagrodzenia pracowników pomniejszonego o 13,71%, ponownie należy ją podnieść do tej wartości (patrz przykład w tabeli).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.)