Ustalanie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla przedsiębiorcy będącego wcześniej pracownikiem

Osoba prowadząca działalność gospodarczą do 31 marca 2021 r. była równocześnie zatrudniona na podstawie umowy o pracę na pełny etat (za wynagrodzeniem w wysokości 8.000 zł). Od 1 kwietnia 2021 r. z działalności została objęta obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi i przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zadeklarowała kwotę 6.000 zł. W maju 2021 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby. Czy okres zatrudnienia wpłynie na wysokość podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z działalności?

Tak. ZUS przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z działalności uwzględni okres pracowniczego ubezpieczenia chorobowego w liczbie pełnych miesięcy kalendarzowych tego ubezpieczenia (łącznie liczba ta nie może przekraczać 12).

Jak stanowi art. 48 ustawy zasiłkowej, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego osobie prowadzącej pozarolniczą działalność, podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu, stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Za przychód, o którym mowa, uważa się kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tej podstawy (art. 3 pkt 4 ustawy zasiłkowej).

Jeżeli jednak ubezpieczenie chorobowe z tytułu prowadzonej działalności trwa krócej niż 12 miesięcy kalendarzowych przed powstaniem niezdolności do pracy (tu miesiąc), to podstawę wymiaru zasiłku, zgodnie z art. 48a ust. 1 ustawy zasiłkowej, stanowi suma:

przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu 13,71%, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz
kwoty stanowiącej iloczyn jednej dwunastej przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu 13,71%, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz liczby tych miesięcy.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu, okres ubezpieczenia chorobowego z działalności rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania pracowniczego ubezpieczenia chorobowego. Stąd w myśl art. 48a ust. 2 ustawy zasiłkowej, w liczbie pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia chorobowego należy uwzględnić również pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia z poprzedniego tytułu (pracowniczego). Przy czym liczba pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia uwzględnionych z poprzedniego i aktualnego tytułu nie może przekraczać 12. Liczbę pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia z innego tytułu ustala się na pierwszy dzień powstania ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzenia działalności.

Wobec powyższego, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla osoby, o której mowa w pytaniu, do przeciętnej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe zostanie dodana kwota stanowiąca iloczyn 1/12 przeciętnej kwoty przewyższającej tę podstawę i liczby 12.

Przykład

Przyjmujemy, że najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne obowiązująca ubezpieczonego z pytania wynosi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli w 2021 r. jest to kwota 3.155,40 zł, a po odliczeniu 13,71% - 2.722,79 zł. Za kwiecień 2021 r. opłacił on składki z działalności od kwoty 6.000 zł. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego, do którego prawo powstało w maju 2021 r. wynosi 5.177,39 zł, według wyliczenia:

przeciętna najniższa podstawa wymiaru składek po odliczeniu 13,71%: 2.722,79 zł,
1/12 przeciętnej kwoty przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek: 6.000 zł - 3.155,40 zł = 2.844,60 zł; 2.844,60 zł - 389,99 zł = 2.454,61 zł; 2.454,61 zł : 12 = 204,55 zł,
liczba pełnych kalendarzowych miesięcy ubezpieczenia chorobowego: 12 (1 + 11),
kwota podstawy wymiaru zasiłku chorobowego: 2.722,79 zł + (204,55 zł x 12) = 5.177,39 zł.