Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 3 (501) z dnia 1.02.2020

Wliczanie honorarium do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych pracownika

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze oraz wynagrodzenie (honorarium) za przeniesienie autorskich praw majątkowych na pracodawcę. Honorarium jest wypłacane za faktycznie stworzone w danym miesiącu utwory. W jaki sposób powinniśmy je uwzględniać w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych?

Honorarium podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego (dalej świadczeń chorobowych) wraz z "podstawowym" wynagrodzeniem za miesiące poprzedzające niezdolność do pracy (12 miesięcy lub pełne miesiące kalendarzowe) w wysokości jaką pracownik by uzyskał, gdyby przepracował cały miesiąc.

Podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Przy krótszym zatrudnieniu przyjmuje się do niej przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Tak wynika z art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej.

Za wynagrodzenie wliczane do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych uważa się przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe (art. 3 pkt 3 ustawy zasiłkowej). Honorarium, tak jak wynagrodzenie zasadnicze, jako przychód ze stosunku pracy podlega oskładkowaniu.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłków ustala się dzieląc wynagrodzenie osiągnięte przez pracownika odpowiednio za okres 12 lub pełnych miesięcy kalendarzowych przez liczbę tych miesięcy. W przypadku, gdy w którymś z nich pracownik nie osiągnął wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru odpowiednio wyłącza się je lub przyjmuje po uzupełnieniu, według zasad określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej.

Jeśli jednak chodzi o uzupełnienie honorarium, to ZUS w pkt. 277 komentarza do ustawy zasiłkowej wyjaśnił, że: "W przypadku pracowników otrzymujących honoraria, wynagrodzenie miesięczne, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował cały miesiąc ustala się przyjmując, że liczba dni, które pracownik był zobowiązany przepracować jest równa liczbie dni kalendarzowych miesiąca (28, 29, 30 lub 31 dnia). Jeżeli jednak dla pracownika określona została inna liczba dni, którą obowiązany jest przepracować w danym miesiącu, należy przyjąć tę liczbę dni.".

Uzupełnienie zależy od tego, czy w danym miesiącu pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy (art. 38 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

W sytuacji wskazanej w pytaniu, wynagrodzenie pracownika składa się z dwóch części, tj. wynagrodzenia zasadniczego i honorarium (wynagrodzenia za przeniesienie autorskich praw majątkowych na pracodawcę). Wynagrodzenie zasadnicze określone w stałej miesięcznej wysokości ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu za okresy absencji chorobowej, zgodnie z § 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy... (Dz. U. z 2017 r. poz. 927). Przed uwzględnieniem go w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego podlega zatem uzupełnieniu. Z kolei honorarium jest wypłacane za czas faktycznie przepracowany w miesiącu, w którym pracownik stworzył utwory. Podlega zatem wliczeniu do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych wraz z wynagrodzeniem zasadniczym wypłaconym za miesiące poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (po uzupełnieniu).

Przyjmujemy, że pracownik z pytania zatrudniony od 1 sierpnia 2019 r. otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5.000 zł oraz honorarium, którego wysokość za cały miesiąc wynosi 9.000 zł.

W okresie od 30 stycznia do 2 marca 2020 r. jest niezdolny do pracy z powodu choroby. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od sierpnia do grudnia 2019 r. w wysokości:

*⁾ We wrześniu 2019 r. pracownik przez 6 dni chorował i uzyskał:

• wynagrodzenie w kwocie 3.999,98 zł, które po uzupełnieniu wyniosło 5.000 zł, a po pomniejszeniu o finansowane przez niego składki na ubezpieczenia społeczne - 4.314,50 zł,
   
• honorarium w wysokości 7.200 zł, które po uzupełnieniu wyniosło 7.766,10 zł, według wyliczenia: 7.200 zł - 987,12 zł = 6.212,88 zł; 6.212,88 zł : 24 dni x 30 dni = 7.766,10 zł.

Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego wyniosła 12.080,60 zł, zgodnie z wyliczeniem (21.572,50 zł + 38.830,50 zł) : 5 m-cy = 12.080,60 zł.