Zasiłek macierzyński za czas urlopu rodzicielskiego po podwyżce

Pracownica od 29 marca 2023 r. przebywa na urlopie związanym z macierzyństwem, tj. obecnie już na urlopie rodzicielskim. Należny jej z tego tytułu zasiłek macierzyński wypłaca pracodawca. W 2023 r. podstawa wymiaru zasiłku była wyższa niż najniższe wynagrodzenie, ale od 1 stycznia 2024 r. jej wynagrodzenie, na podstawie aneksu do umowy, wynosi 4.300 zł brutto. Czy analogicznie podstawa do wyliczenia zasiłku za styczeń i kolejne miesiące 2024 r. (do końca urlopu rodzicielskiego) powinna wynieść 4.300 zł brutto? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 1477239)

NIE. To, ile obecnie wynosi (powinno wynosić) wynagrodzenie zasadnicze pracownicy, nie wpływa na wysokość podstawy wymiaru należnego jej zasiłku macierzyńskiego, choć ustalona wcześniej podstawa tym razem może podlegać zwiększeniu do nowej, obowiązującej od 1 stycznia 2024 r. gwarantowanej podstawy wymiaru zasiłku, o ile jest niższa od tej wartości.

Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego należnego pracownicy z założenia stanowi:

przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone jej za okres 12 lub - przy krótszym okresie zatrudnienia - pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do tego świadczenia albo
podstawa wymiaru ostatnio wypłacanego świadczenia (np. zasiłku chorobowego) - jeśli przed porodem pracownica korzystała z takiego świadczenia bez dnia przerwy albo z przerwą krótszą niż jeden pełny miesiąc kalendarzowy.

Co prawda ustawodawca przewidział pewne odstępstwo od tej reguły, jednak jest ono związane ze zmianą wymiaru czasu pracy, a więc nie ma zastosowania do pracownicy, o której mowa w pytaniu.

Dla Prenumeratorów GOFIN

Kalkulator najniższej podstawy wymiaru świadczeń chorobowych dostępny w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl »

Kwestie te regulują odpowiednio art. 36 ust. 1 i ust. 2, art. 43 i art. 40 z uwzględnieniem art. 47 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780), zwanej ustawą zasiłkową, która jednocześnie w art. 45 dla pracowników, do których mają zastosowanie przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, przewiduje gwarantowaną kwotę podstawy wymiaru zasiłku. Otóż z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być ona niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia.

Tym samym, mimo podwyżki wynagrodzenia za pracę, faktyczna podstawa wymiaru należnego pracownicy zasiłku macierzyńskiego nie ulega zmianie. Jednak w razie konieczności powinna być podniesiona do nowej, obowiązującej od 1 stycznia 2024 r. najniższej podstawy wymiaru zasiłku (przykład).

Przykład

Załóżmy, że pracownica, o której mowa w pytaniu:

-	jest zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy od 1 stycznia 2020 r.,
-	bezpośrednio przed porodem, tj. od 15 listopada 2022 r. do 28 marca 2023 r., korzystała z wynagrodzenia i zasiłku chorobowego,
-	podstawę wymiaru ww. świadczeń stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone jej za okres od listopada 2021 r. do października 2022 r., wynoszące 3.451,60 zł,
-	ww. podstawa zasiłku została przyjęta do obliczenia zasiłku macierzyńskiego należnego pracownicy od 29 marca 2023 r.

Ponieważ do dnia 31 grudnia 2023 r. faktyczna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego, a następnie zasiłku macierzyńskiego, przekraczała gwarantowane kwoty, wynoszące odpowiednio w:

-	2022 r. - 2.597,33 zł (tj. 3.010 zł - 3.010 zł × 13,71%),
-	I półroczu 2023 r. - 3.011,52 zł (tj. 3.490 zł - 3.490 zł × 13,71%),
-	II półroczu 2023 r. - 3.106,44 zł (tj. 3.600 zł - 3.600 zł × 13,71%),

świadczenia te były obliczane w oparciu o tę faktyczną podstawę wymiaru zasiłku wynoszącą 3.451,60 zł.

Od 1 stycznia 2024 r., w związku ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w I półroczu 2024 r. wynosi 4.242 zł, najniższa podstawa wymiaru zasiłku wzrosła jednak do kwoty 3.660,42 zł (tj. 4.242 zł - 4.242 zł × 13,71%), a tym samym przekroczyła wysokość faktycznej podstawy wymiaru zasiłku pracownicy (3.451,60 zł < 3.660,42 zł). Dlatego zasiłek macierzyński należny jej za okres przypadający od 1 stycznia 2024 r. jest ustalany w oparciu o tę podwyższoną z urzędu do kwoty 3.660,42 zł podstawę wymiaru zasiłku.