Prawo do zasiłków dla pracownicy będącej w ciąży w razie zatrudnienia u dwóch pracodawców

1) Pracownica zatrudniona jednocześnie w firmie A (na cały etat) i w firmie B (na 1/2 etatu) od kilku tygodni przedkłada zwolnienia lekarskie z kodem literowym "B" i otrzymuje zasiłek chorobowy u dwóch pracodawców. Czy będzie uprawniona do zasiłku z dwóch tytułów, a następnie do zasiłku macierzyńskiego, jeśli z dniem 30 września 2013 r. firma A ulegnie likwidacji?

Tak, pracownica będzie uprawniona do świadczeń z tytułu niezdolności do pracy powstałej u obydwu pracodawców, w tym również za okres niezdolności do pracy trwającej po likwidacji jednego z nich. Po urodzeniu dziecka, pomimo rozwiązania umowy o pracę, będzie mogła ubiegać się w ZUS o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a następnie urlopu rodzicielskiego.

Powyższe wynika z art. 6 ust. 1 i art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej.

Przepis art. 13 ustawy zasiłkowej, określający sytuacje, w których nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, nie ma w tym przypadku zastosowania. Jeżeli pracownik jest zatrudniony równocześnie u kilku pracodawców, to rozwiązanie stosunku pracy z jednym z nich nie powoduje ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Tytułem tym jest w dalszym ciągu zatrudnienie i istnieje on do czasu rozwiązania stosunku pracy ze wszystkimi pracodawcami. Takie stanowisko zajął również Sąd Najwyższy, stwierdzając w postanowieniu z dnia 7 maja 2003 r., sygn. akt III UZP 3/03, OSNP 2004/2/39, że: "Przepis art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. (…) nie ma zastosowania, jeżeli pracownik jest zatrudniony równocześnie u wielu pracodawców, wobec czego rozwiązanie stosunku pracy z jednym z nich nie powoduje ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego.".

W związku z powyższym, pomimo kontynuowania zatrudnienia w firmie B, pracownica będzie miała prawo do zasiłku chorobowego po likwidacji firmy A. Po urodzeniu dziecka będzie też uprawniona do zasiłku macierzyńskiego, bowiem zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która urodziła dziecko w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Dodajmy, że gdyby nawet pracownica była zatrudniona tylko w firmie A, to po jej likwidacji otrzymałaby zasiłek macierzyński, ponieważ ubezpieczenie chorobowe ustałoby w okresie ciąży wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej).

Wypłaty zasiłku chorobowego i macierzyńskiego za okres po likwidacji pracodawcy A dokona ZUS, natomiast zasiłek chorobowy przysługujący w czasie zatrudnienia w firmie B wypłaci odpowiednio pracodawca, jeśli jest uprawniony do wypłaty świadczeń lub ZUS.

2) Czy pracownica, o której mowa w pierwszym pytaniu, będzie uprawniona do zasiłku chorobowego, a następnie macierzyńskiego z dwóch tytułów, jeśli umowa o pracę z firmą B również zostanie rozwiązana w czasie ciąży na skutek redukcji etatów?

W sytuacji gdy obydwie umowy o pracę zostaną rozwiązane, ustanie tytuł ubezpieczenia chorobowego. W myśl art. 13 ustawy zasiłkowej pracownica będzie nadal uprawniona do dwóch zasiłków chorobowych po ustaniu ubezpieczenia w każdej firmie (zasiłki będą wypłacane przez ZUS). Po urodzeniu dziecka zasiłek macierzyński będzie jej przysługiwał wyłącznie po ustaniu tytułu ubezpieczenia w firmie A, z którą umowa o pracę została rozwiązana na skutek likwidacji pracodawcy.

Ważne: Prawo do zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego przysługuje tylko w sytuacji, gdy umowa o pracę zostanie rozwiązana w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.

Powyższe wynika z art. 30 ustawy zasiłkowej. Gdyby w obydwu firmach rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z ww. przyczyn, to pracownica miałaby prawo do dwóch zasiłków macierzyńskich (co nie ma miejsca w sytuacji zaprezentowanej w pytaniu).