Gazeta Podatkowa nr 43 (1500) z dnia 28.05.2018

Zasiłek chorobowy dla przedsiębiorcy z tytułu pobytu w szpitalu

Od marca 2018 r. samodzielnie prowadzę działalność gospodarczą, z tytułu której opłacam za siebie obowiązkowe składki społeczne i zdrowotną do ZUS. W dniu 14 maja br. zgłosiłem się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z datą od 1 maja br.

1) Czy objęcie tym ubezpieczeniem następuje z dniem wskazanym we wniosku, czyli w moim przypadku od 1 maja br.?

NIE. Pomimo tego, że Czytelnik zgłosił się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 1 maja br., to jednak podlega temu ubezpieczeniu od 14 maja br.

Kwestia objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym została uregulowana w art. 14 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.), zwanej dalej ustawą systemową. Z treści tych przepisów wynika, iż osoba prowadząca działalność gospodarczą (przedsiębiorca) podlegająca obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Przy czym, może tego dokonać zarówno w dniu rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, jak i w terminie późniejszym, np. po kilku miesiącach od dnia jej rozpoczęcia i objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnym.

Zasadniczo objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku (tj. w bloku VIII. w polu 06 druku ZUS ZUA), nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony w ZUS. Z tym że objęcie tym ubezpieczeniem od dnia wskazanego we wniosku następuje tylko wtedy, gdy zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń, np. od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej. Wobec tego, jeżeli przedsiębiorca dokona zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego po upływie 7 dni od daty powstania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, wówczas objęcie go tym ubezpieczeniem nastąpi od daty wskazanej w zgłoszeniu ZUS ZUA, jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym złożył je w organie rentowym.

Druk ZUS ZUA dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Składki ZUS.

W omawianej sytuacji druk zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego został przekazany do organu rentowego 14 maja 2018 r. Nastąpiło to więc po upływie 7 dni od daty powstania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Z tego względu Czytelnik został objęty tym ubezpieczeniem od dnia złożenia druku ZUS ZUA, czyli od 14 maja br.

2) Na dzień 1 sierpnia 2018 r. mam zaplanowany zabieg chirurgiczny, po którym będę przebywał na zwolnieniu lekarskim. Czy będzie mi przysługiwał zasiłek chorobowy od pierwszego dnia pobytu w szpitalu, skoro do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego przystąpiłem od 14 maja br.?

NIE. Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Przy czym świadczenie to jako rekompensujące utratę wynagrodzenia, przychodu należne jest:

• po odpowiednim okresie wyczekiwania albo
   
• od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego w ściśle określonych okolicznościach.

Jeśli chodzi o długość okresu wyczekiwania, to ustawodawca uzależnił go od charakteru podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. W przypadku prowadzących działalność gospodarczą okres ten wynosi co najmniej 90 dni. Tak stanowi art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368), zwanej dalej ustawą zasiłkową.

Skoro Czytelnik przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 14 maja 2018 r., to zasiłek chorobowy z racji niezdolności do pracy (będącej następstwem zaplanowanego zabiegu chirurgicznego) będzie mu przysługiwał dopiero od 12 sierpnia 2018 r., a więc po upływie okresu wyczekiwania wynoszącego co najmniej 90 dni. Stanie się tak, pod warunkiem że Czytelnik będzie opłacał w terminie składkę należną na ubezpieczenie chorobowe. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, ubezpieczenie chorobowe ustaje m.in. na zasadach wskazanych w art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej, od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie.

Sytuacja Czytelnika wyglądałaby inaczej, gdyby niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do lub z pracy albo gdyby do okresu wyczekiwania można było wliczyć poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego w oparciu o art. 4 ust. 2 ustawy zasiłkowej (przykłady 1 i 2).