Gazeta Podatkowa nr 69 (1319) z dnia 29.08.2016

Zasiłek dla zleceniobiorcy, który w drugim miesiącu zatrudnienia uległ wypadkowi w drodze z pracy

Z dniem 25 lipca 2016 r. zatrudniłam na umowę zlecenia, na takich samych warunkach, trzech mężczyzn, którzy z tego tytułu zostali objęci m.in. dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Jeden z tych ubezpieczonych w dniu 4 sierpnia 2016 r. wracając z pracy uległ wypadkowi, wskutek którego stał się niezdolny do pracy (na tę okoliczność sporządzono kartę wypadku). Przedłożone przez niego zwolnienie lekarskie opiewa na okres od 5 do 16 sierpnia 2016 r. W jaki sposób powinnam ustalić podstawę wymiaru należnego mu zasiłku chorobowego, jeśli wynagradzany jest on stawką godzinową? Nadmienię, że wcześniej ubezpieczony ten przez dwa lata był bezrobotny.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem z założenia stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 lub pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Tak wynika z art. 48 z uwzględnieniem art. 36 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową.

Zasada ta nie obowiązuje jednak w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego. Wówczas zastosowanie ma art. 49 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym w takiej sytuacji podstawę wymiaru zasiłku dla ubezpieczonych wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia stanowi odpowiednio:

• najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniu wartości odpowiadającej 13,71% lub
   
• kwota przychodu określona w umowie przypadająca za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniach jak wyżej, albo
   
• kwota przeciętnego miesięcznego przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik składek zawarł takie same lub podobne umowy, po odliczeniu kwoty jak wyżej - jeżeli kwota przychodu w umowie nie została określona, a więc m.in., jak wyjaśnia ZUS w swoim komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl, gdy odpłatność za wykonywanie umowy określono w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Przy czym, jeżeli okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, przy ustaleniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego stosuje się odpowiednio przepis art. 37 ust. 1 ustawy zasiłkowej, dotyczący uzupełniania wynagrodzenia do pełnego miesiąca.

Co istotne, fakt iż niezdolność do pracy zleceniobiorcy powstała wskutek wypadku w drodze z pracy, daje mu uprawnienia do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i to w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Stanowi o tym art. 4 ust. 3 pkt 2 oraz art. 11 ust. 2 pkt 3 ustawy zasiłkowej.

Wypadek w drodze do/z pracy uprawnia do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego.

Z treści pytania wynika, iż:

• objęcie zleceniobiorcy dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym nastąpiło z dniem 25 lipca 2016 r., natomiast niezdolność do pracy wskutek wypadku w drodze z pracy powstała w sierpniu 2016 r., a więc przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego,
   
• zleceniobiorca przez ostatnie dwa lata był bezrobotny, a tym samym nie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu,
   
• wynagrodzenie dla zleceniobiorcy zostało określone w stawce godzinowej,
   
• płatnik składek na takich samych warunkach zatrudnia co najmniej jeszcze dwóch ubezpieczonych.

Biorąc pod uwagę powyższe, podstawę wymiaru należnego zleceniobiorcy zasiłku chorobowego powinna stanowić kwota przeciętnego miesięcznego przychodu za sierpień 2016 r. (tj. za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku) ubezpieczonych, z którymi płatnik składek zawarł takie same lub podobne umowy.