Chorobowe prowadzącego działalność gospodarczą

Z początkiem lipca br. rozpocząłem własną działalność pozarolniczą. Czy w razie choroby będę mógł skorzystać z zasiłku chorobowego? Jeżeli tak, to kto będzie płatnikiem tego świadczenia?

Prawo do zasiłku chorobowego zostało przez ustawodawcę uzależnione od podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Osoba prowadząca działalność gospodarczą obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o czym stanowi art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.), zwanej ustawą systemową. Natomiast do ubezpieczenia chorobowego taka osoba (objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi) może przystąpić na zasadzie dobrowolności, na wyraźny swój wniosek. Objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

Ubezpieczenie chorobowe, z racji dobrowolnego charakteru, ustaje m.in. od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie należnej składki (art. 11 ust. 2, art. 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej). Ubezpieczony wskazując przyczyny, z powodu których opłacił składkę po terminie, może w uzasadnionych przypadkach liczyć, iż ZUS wyrazi mu zgodę na zaistnienie takiego stanu rzeczy. Jest to jednak uznaniowa decyzja ZUS, podlegająca w efekcie kontroli sądowej, co zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 8 sierpnia 2001 r., sygn. akt II UKN 518/00, z dnia 8 listopada 2012 r., sygn. akt II UK 90/12 oraz uchwale z dnia 8 stycznia 2007 r., sygn. akt I UZP 6/06.

Ponadto, w myśl art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową, skorzystanie z możliwości pobierania przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą zasiłku chorobowego uzależnione jest od upływu 90-dniowego nieprzerwanego ubezpieczenia, czyli tzw. okresu wyczekiwania. Do okresu tego zalicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni. Zasiłek chorobowy ubezpieczonemu prowadzącemu działalność gospodarczą wypłaca ZUS po ustaleniu prawa do tego świadczenia, jak i jego wysokości (art. 61 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy zasiłkowej).

Więcej na temat przerwania ubezpieczenia chorobowego pisaliśmy w GP nr 59 z 25.07.2013 r. na str. 8.

Z treści pytania nie wynika czy ubezpieczony przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Nie wiadomo też, od którego lipca br. rozpoczął działalność gospodarczą i czy przed lipcem podlegał ubezpieczeniu chorobowemu. Zakładając więc, iż ubezpieczony rozpoczynając działalność gospodarczą przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, a miało to miejsce po przerwie w ubezpieczeniu przekraczającej 30 dni, tj. np. z dniem 1 lipca 2013 r., na skutek ziszczenia się ryzyka spowodowanego niezdolnością do pracy ubezpieczony nabędzie prawo do zasiłku chorobowego najwcześniej z dniem 29 września 2013 r. Chorobowe wypłaci ZUS, pod warunkiem terminowego opłacenia należnych składek.