Okres płatności zasiłku opiekuńczego, gdy opieka przypada bezpośrednio przed urlopem bezpłatnym

Pracownikowi na jego wniosek został udzielony urlop bezpłatny na okres od 2 do 13 października 2023 r. Przed jego rozpoczęciem otrzymał on zwolnienie lekarskie z tytułu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem i wystąpił o wypłatę zasiłku opiekuńczego za okres od 28 września do 4 października 2023 r. Czy zasiłek należało wypłacić za wszystkie te dni?

Nie, pracownikowi przysługiwał zasiłek opiekuńczy tylko za okres opieki przypadającej przed urlopem bezpłatnym.

Pracownikowi, który został zwolniony od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki m.in. nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat, przysługuje zasiłek opiekuńczy (art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej). Jest on wypłacany z ubezpieczenia chorobowego, dlatego też okres sprawowania opieki musi przypadać na czas trwania tego ubezpieczenia. Podstawą do jego wypłaty, oprócz zwolnienia lekarskiego, jest wniosek pracownika (tu Z-15A), w którym wskazuje on m.in. dni, za które ubiega się o zasiłek opiekuńczy (wszystkie bądź wybrane z okresu, na który wystawiono zwolnienie lekarskie).

Urlop bezpłatny jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy. W tym czasie pracownik nie podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu. Stąd też na mocy art. 12 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 35 ust. 2 ustawy zasiłkowej, za czas opieki przypadającej w trakcie tego urlopu pracownik nie zachowuje prawa do zasiłku opiekuńczego.

Gdyby jednak konieczność zapewnienia opieki choremu dziecku powstała w okresie urlopu bezpłatnego i trwała nieprzerwanie także po jego zakończeniu, to pracownik miałby prawo do zasiłku opiekuńczego za okres opieki przypadający po tym urlopie.

Przykład

Pracodawca na wniosek pracownika udzielił mu urlopu bezpłatnego od 2 do 13 października 2023 r. W okresie od 10 do 13 października 2023 r. (4 dni) pracownik sprawował osobistą opiekę nad chorym 5-letnim dzieckiem. Za ten czas nie nabył prawa do zasiłku opiekuńczego.

Gdyby zwolnienie lekarskie orzekające konieczność sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad chorym dzieckiem obejmowało okres od 10 do 17 października 2023 r. (8 dni) i te dni pracownik wskazałby we wniosku Z-15A, to miałby prawo do zasiłku opiekuńczego od 14 do 17 października 2023 r. (4 dni).

W sytuacji wskazanej w pytaniu, fakt przedłożenia zwolnienia lekarskiego z tytułu opieki nad dzieckiem oraz wniosku o zasiłek opiekuńczy nie miał wpływu na zaakceptowany już przez pracodawcę wniosek pracownika dotyczący urlopu bezpłatnego. Z pytania nie wynika też, aby okoliczność ta wpłynęła na podjęcie odpowiednich kroków przez pracownika w sprawie przesunięcia tego urlopu.

Przykład

Przyjmujemy założenia z pytania, a ponadto zakładamy, że pracownik nie wystąpił z wnioskiem o przesunięcie terminu rozpoczęcia urlopu bezpłatnego. Pracodawca wypłacił mu zasiłek opiekuńczy za okres od 28 września do 1 października 2023 r. (4 dni), a od 2 października 2023 r. rozpoczął on korzystanie z urlopu bezpłatnego.

Gdyby pracownik złożył wniosek o przesunięcie terminu rozpoczęcia urlopu bezpłatnego na dzień 5 października 2023 r. i pracodawca wyraziłby na to zgodę, to otrzymałby zasiłek opiekuńczy za cały okres opieki, tj. od 28 września do 4 października 2023 r. (7 dni).