Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 21 (447) z dnia 1.11.2017

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego wypłacanego pracownikowi do wysokości świadczenia rodzicielskiego

Proszę o przedstawienie zasad ustalania dla pracownika kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego przysługującego za część miesiąca do wysokości świadczenia rodzicielskiego.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego przysługuje pracownikowi w sytuacji, gdy miesięczna kwota zasiłku pomniejszona o zaliczkę na podatek dochodowy jest niższa niż 1.000 zł. Tak wynika z art. 31 ust. 3a ustawy zasiłkowej i art. 17c ust. 5 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1518 z późn. zm.). Obejmuje ono zasiłek macierzyński wypłacany pracownikowi za okres udzielonego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, natomiast nie dotyczy zasiłku za okres urlopu ojcowskiego. Ustalenia kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego dokonują i wypłacają płatnicy zasiłków, tj. odpowiednio pracodawca lub ZUS.

Zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego (m.in. zasiłek macierzyński) zaliczane są do przychodów z innych źródeł (art. 20 ust. 1 i 2 ustawy o pdof). Pracodawca, zgodnie z art. 31 ustawy o pdof jest obowiązany obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od niego przychody ze stosunku pracy i zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego. Zaliczkę na podatek dochodowy ustala się w wysokości 18% (lub 32%) dochodu uzyskanego przez pracownika w danym miesiącu. Za dochód uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 ustawy o pdof oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez pracodawcę, po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów oraz po odliczeniu potrąconych w danym miesiącu przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne (o ile istnieje taki obowiązek).

Przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy od zasiłku macierzyńskiego uzyskanego przez pracownika za cały miesiąc nie stosuje się kosztów uzyskania przychodów. Zaliczkę na podatek dochodowy zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli pracownik złożył pracodawcy PIT-2.

W dalszej kolejności zaliczkę na podatek dochodowy zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne (o ile istnieje taki obowiązek) w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru.

Zwracamy uwagę! Kwoty zasiłków nie podlegają oskładkowaniu (art. 18 ust. 2 ustawy o sus i art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej).

W sytuacji, gdy zasiłek macierzyński przysługuje pracownikowi tylko za część miesiąca (rozpoczęcie lub zakończenie pobierania zasiłku macierzyńskiego nastąpiło w trakcie miesiąca), jego podwyższenie ustala się proporcjonalnie do okresu, za który jest wypłacany (art. 31 ust. 3c ustawy zasiłkowej). W tym celu kwotę świadczenia rodzicielskiego dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca (tj. odpowiednio 28, 29, 30 lub 31 dni), za który przysługuje zasiłek macierzyński (wynik zaokrągla się do 1 grosza) i mnoży przez liczbę dni, za które zasiłek jest wypłacany. Końcowy wynik zaokrągla się do 10 groszy w górę. Wówczas też, ustalając zaliczkę na podatek dochodowy dla celów obliczenia kwoty podwyższenia, stosuje się przytoczone wcześniej przepisy, z jednym wyjątkiem, dotyczącym kwoty zmniejszającej zaliczkę. 

Jak wyjaśnił ZUS na stronie internetowej www.zus.pl, w zakładce "Bieżące wyjaśnienia komórek merytorycznych Zakładu", w takim przypadku: "(...) dla celów obliczenia kwoty netto zasiłku macierzyńskiego i kwoty podwyższenia tego zasiłku, kwota zmniejszająca podatek (...) powinna być podzielona proporcjonalnie pomiędzy zasiłek chorobowy (lub inny zasiłek z ubezpieczeń społecznych) i zasiłek macierzyński. Proporcję należy ustalić z uwzględnieniem liczby dni kalendarzowych miesiąca, którego kwota zmniejszająca podatek dotyczy. (...)".

Pracownica jest zatrudniona na 1/4 etatu. W umowie o pracę ma określone wynagrodzenie w wysokości 900 zł. Złożyła pracodawcy PIT-2. W dniu 12 października 2017 r. urodziła dziecko i od tego dnia do 10 października 2018 r. przebywa na urlopie macierzyńskim, a następnie rodzicielskim (od 1 do 11 października 2017 r. korzystała z zasiłku chorobowego).

Kalkulator urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wynosiła 776,61 zł, a stawka dzienna - 25,89 zł (776,61 zł x 100% : 30).

Za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 80% podstawy wymiaru przyjętej do obliczenia zasiłku chorobowego. Za każdy dzień urlopu zasiłek wyniesie 20,71 zł (776,61 zł x 80% : 30).

Zasiłek chorobowy za październik 2017 r. wyniesie 284,79 zł (25,89 zł x 11 dni), macierzyński - 414,20 zł (20,71 zł x 20 dni), a jego podwyższenie - 276 zł, co wynika z następujących wyliczeń:

Rozliczenie dokonanych wypłat przedstawia się następująco:

Uwaga: Kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego nie podlega opodatkowaniu (art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o pdof).

Analogicznych wyliczeń jak w tabeli powyżej pracodawca dokona jeszcze w październiku 2018 r. W pozostałych miesiącach (od listopada 2017 r. do września 2018 r.) pracodawca obliczy podwyższenie zasiłku macierzyńskiego odejmując od pełnej kwoty świadczenia rodzicielskiego kwotę zasiłku macierzyńskiego należnego za cały miesiąc pomniejszoną o zaliczkę na podatek dochodowy.

Zwracamy uwagę! Jeśli pracownik pobiera zasiłek macierzyński z więcej niż jednego tytułu, a łączna kwota tego zasiłku pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, podwyższenie oblicza się jako różnicę między kwotą tego świadczenia a łączną kwotą zasiłku pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy.