Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 4 (454) z dnia 10.02.2018

Wysokość zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego przypadającego przed porodem

Pracownica po wykorzystaniu pełnego okresu zasiłkowego zamierza wystąpić o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego na 2 tygodnie przed przewidywaną datą porodu. Czy może od razu wnioskować o cały (roczny) urlop z tytułu macierzyństwa? Jeśli tak, to w jakiej wysokości będzie jej przysługiwał zasiłek macierzyński?

Pracownica może wykorzystać część urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu, w wymiarze nie wyższym niż 6 tygodni. Po porodzie przysługuje jej urlop za pozostały okres aż do wyczerpania pełnego należnego wymiaru (art. 180 § 2 i 3 K.p.).

Za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres m.in. urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński. Jego miesięczna wysokość, co do zasady, wynosi:

• 100% podstawy wymiaru za okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w wymiarze:
   
• do 6 tygodni, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, 
   
• do 8 tygodni, w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, 
   
• 60% podstawy wymiaru za okres urlopu rodzicielskiego przypadający począwszy odpowiednio od 7. (9.) tygodnia tego urlopu (art. 31 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej).

Zasiłek macierzyński może być wypłacany za cały okres ww. urlopów w wysokości 80% podstawy jego wymiaru, jeśli wniosek o wypłatę zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego zostanie złożony nie później niż w ciągu 21 dni po porodzie (art. 31 ust. 3 ustawy zasiłkowej i art. 179¹ K.p.). Przepis ten określa górną granicę terminu, którego nie można przekroczyć, aby uzyskać świadczenie w określonej wysokości. Dlatego wobec braku regulacji w tym zakresie przyjmuje się, iż wniosek w tej sprawie może zostać złożony w każdym czasie (także przed przewidywaną datą porodu).

Biorąc powyższe pod uwagę, w okolicznościach wskazanych w pytaniu, pracownica może od razu wnioskować o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. W takim przypadku zarówno przed porodem, jak i po porodzie zasiłek macierzyński (łącznie 52 tyg. - w razie urodzenia jednego dziecka) przysługuje jej w wysokości 80% podstawy wymiaru. Podobnie będzie w sytuacji, gdy wniosek o urlop rodzicielski złoży już po porodzie, ale nie później niż w ciągu 21 dni od porodu.

Pracownica ma przewidywany termin porodu na 1 marca 2018 r. Złożyła wniosek o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego przed porodem od 15 lutego 2018 r. We wniosku wystąpiła o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. W efekcie pracodawca za cały okres urlopów macierzyńskiego (zarówno przed, jak i po porodzie) i rodzicielskiego - łącznie przez 52 tygodnie - będzie wypłacał pracownicy zasiłek macierzyński w wysokości 80% podstawy wymiaru.

Jeżeli pracownica z pytania złoży wniosek o udzielenie jej urlopu rodzicielskiego później niż 21 dni po porodzie, to zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego przed porodem i po porodzie (łącznie 20 tyg.) oraz za okres pierwszych 6 tygodni urlopu rodzicielskiego będzie jej przysługiwał w wysokości 100% podstawy wymiaru. Za pozostały okres urlopu rodzicielskiego (26 tyg.) pracodawca wypłaci zasiłek w wysokości 60% podstawy wymiaru.

Pracownica na 3 tygodnie przed datą porodu przewidywaną na 5 lutego 2018 r. złożyła wniosek o udzielenie jej od 15 stycznia 2018 r. urlopu macierzyńskiego. Poród nastąpił 1 lutego 2018 r.

Pracodawca za okres przypadający przed porodem, czyli od 15 do 31 stycznia 2018 r., wypłacił pracownicy zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Taka wysokość zasiłku przysługuje jej również po porodzie, aż do czasu wykorzystania pełnego wymiaru urlopu macierzyńskiego (20 tyg.), tj. do 20 czerwca 2018 r.

Kalkulator urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl

Zakładamy, że pracownica 23 lutego 2018 r. złoży wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (32 tyg.). Ponieważ wniosek nie zostanie złożony w ustawowym terminie 21 dni od porodu, pracodawca wypłaci zasiłek macierzyński:

• za okres od 21 czerwca do 1 sierpnia 2018 r. (6 tyg.) w wysokości 100% podstawy wymiaru,
   
• za okres od 2 sierpnia 2018 r. do 30 stycznia 2019 r. (26 tyg.) w wysokości 60% podstawy wymiaru.

Gdyby wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego został złożony w ciągu 21 dni po porodzie, to pracodawca byłby zobowiązany dokonać rozliczenia różnicy między zasiłkiem wypłaconym a przysługującym (tj. ze 100% do 80% podstawy wymiaru).