Wypłata zasiłku opiekuńczego dla zleceniobiorcy sprawującego opiekę nad chorą żoną

Zleceniobiorca przedłożył zwolnienie lekarskie z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorą żoną (10 dni) oraz wniosek o zasiłek opiekuńczy. Czy wypłacić to świadczenie, jeśli umowa zlecenia, z tytułu której przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, trwa od kilku dni?

Tak. Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu podlegającemu ubezpieczeniu chorobowemu (zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie), zwolnionemu od wykonywania pracy m.in. z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym małżonkiem (art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy zasiłkowej). Przepis art. 32 ust. 2 ustawy zasiłkowej uprawnienie to uzależnia od pozostawania we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki, także gdy ma to miejsce tylko w czasie tej opieki.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje zleceniobiorcy bez względu na okres podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

W przypadku opieki sprawowanej nad małżonkiem, zasiłek przysługuje nie dłużej niż za 14 dni w roku kalendarzowym. Okres ten jest wliczany do ogólnego limitu 60 dni opieki przysługujących we wskazanym okresie na wszystkie osoby uprawnione (i wszystkim uprawnionym) niezależnie od ich liczby - art. 33 ustawy zasiłkowej. Jeśli więc zleceniobiorca lub jego żona wykorzystali już wymienione limity dni, za które wypłacany jest zasiłek opiekuńczy w bieżącym roku kalendarzowym, to dalsza jego wypłata nie jest możliwa.

Przykład

Żona zleceniobiorcy w 2016 r. wykorzystała 24 dni opieki nad chorym dzieckiem oraz 14 dni z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorą matką. Obecnie zleceniobiorca złożył wniosek o zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorą żoną.

Zleceniobiorcy nie przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego, ponieważ jego żona w 2016 r. wykorzystała już 14 dni opieki nad chorym członkiem rodziny.

W razie konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 14 lat (lub zdrowym dzieckiem w wieku do 8 lat), zleceniobiorca i jego żona mogą wykorzystać jeszcze 22 dni opieki (60 dni - 24 dni - 14 dni).

Podstawą do wypłaty zasiłku jest zaświadczenie lekarskie (odpowiednio ZUS ZLA lub e-ZLA) oraz wniosek ZUS Z-15. Z pytania wynika, że takie dowody zostały dostarczone. Jeśli zleceniodawca nie jest uprawniony do wypłaty zasiłków, przesyła ww. dokumenty do ZUS, dołączając do nich zaświadczenie płatnika - ZUS Z-3a, w którym podaje dane zleceniobiorcy oraz wysokość przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe.

Formularze ZUS Z-15 i ZUS Z-3a dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl

Zleceniodawca będący płatnikiem zasiłków samodzielnie ustala podstawę wymiaru. W okolicznościach wskazanych w pytaniu, zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej, przyjmuje kwotę przychodu określoną w umowie przypadającą na miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%. Jeżeli w umowie nie została określona kwota przychodu, uwzględnia w podstawie wymiaru zasiłku przeciętny miesięczny przychód innych ubezpieczonych, z którymi zawarł takie same lub podobne umowy.