zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński, zasiłek opiekuńczy, świadczenia rehabilitacyjne, świadczenia rodzinne
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 19 (349) z dnia 1.10.2013

Zasiłek opiekuńczy dla pracownika

1. Prawo do zasiłku opiekuńczego

Zasiłek z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem może być wypłacany zarówno matce, jak i ojcu dziecka, z tym że wypłaty tej dokonuje się tylko jednemu z rodziców, tj. temu, który wystąpił z wnioskiem o wypłatę zasiłku za dany okres.

Ważne: Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje pracownikowi bez konieczności spełnienia wymogu posiadania okresu wyczekiwania, tj. od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Katalog okoliczności uprawniających do zasiłku opiekuńczego zawiera art. 32 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z tym przepisem zasiłek przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:

  • nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza (tj. o którym pracownik został zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed dniem zamknięcia), a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. nr 45, poz. 235 z późn. zm.), lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem,
     
  • porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
     
  • pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

Chorobę niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, lub dziennego opiekuna, sprawujących opiekę nad dzieckiem, traktuje się jak nieprzewidziane zamknięcie przedszkola lub szkoły.

Pracownik jest uprawniony do zasiłku opiekuńczego także w przypadku sprawowania osobistej opieki nad:

  • chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat,
     
  • innym chorym członkiem rodziny (małżonkiem, rodzicami, teściami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem, dziećmi w wieku ponad 14 lat), pod warunkiem, że pozostaje on we wspólnym gospodarstwie domowym z pracownikiem w okresie sprawowania opieki.

Do dzieci, nad którymi sprawowanie opieki uprawnia do zasiłku opiekuńczego, zalicza się dzieci własne pracownika, dzieci jego małżonka (pozostającego w formalnym związku małżeńskim z pracownikiem) oraz dzieci przysposobione, a także dzieci obce przyjęte na wychowanie i utrzymanie. Natomiast za małżonka ubezpieczonego stale opiekującego się dzieckiem uważa się m.in. małżonka niezatrudnionego lub przebywającego na urlopie wychowawczym. W powołanym art. 32 ustawy zasiłkowej mowa jest o małżonku ubezpieczonego, jednakże - w zakresie opieki nad dzieckiem - dotyczy on także rodziców, którzy nie pozostają w formalnym związku małżeńskim. Konkubinat nie uprawnia do zasiłku opiekuńczego w razie sprawowania osobistej opieki nad chorym partnerem.

Prawo do zasiłku opiekuńczego nie przysługuje w przypadku, gdy poza pracownikiem (ubiegającym się o jego wypłatę) są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym (domownicy), którzy mogą zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Za domownika mogącego zapewnić opiekę, w rozumieniu przepisów ustawy zasiłkowej, nie uważa się m.in. osoby chorej np. przebywającej na zwolnieniu lekarskim (osoby te wymieniliśmy w UiPP nr 18/2013, str. 18).

Ważne: Sprawowanie opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat uprawnia (ojca lub matkę) do zasiłku opiekuńczego nawet wówczas, gdy w gospodarstwie domowym pozostają inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę choremu dziecku.

W przypadku gdy jedno z rodziców dziecka korzysta z urlopu wychowawczego, a drugie wystąpi z wnioskiem o wypłatę zasiłku opiekuńczego na to samo dziecko, to prawo do zasiłku nie przysługuje, nawet jeśli jest to dziecko w wieku do lat 2. Celem udzielenia urlopu wychowawczego jest bowiem umożliwienie pracownicy (lub pracownikowi) sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w tym okresie (zarówno zdrowym, jak i chorym). Zatem małżonek przebywający na urlopie wychowawczym jest uważany za domownika mogącego zapewnić opiekę choremu dziecku, nawet wówczas, gdy jest to dziecko w wieku do 2 lat.


Dodatkowy zasiłek opiekuńczy

W sytuacji gdy matka nowo narodzonego dziecka (uprawniona do urlopu macierzyńskiego) wymaga opieki szpitalnej ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, to ojciec dziecka jest uprawniony do zasiłku opiekuńczego, o ile przerwie zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem (art. 32a ustawy zasiłkowej). Zasiłek może być wypłacany począwszy od dnia, od którego matka ze względu na stan zdrowia nie może sprawować osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do wykorzystania przez matkę dziecka 8 tygodni (56 dni) urlopu macierzyńskiego po porodzie. Jest to zasiłek dodatkowy, niezależny od zasiłku opiekuńczego przyznawanego na podstawie art. 32 ustawy zasiłkowej, a okres jego wypłaty nie jest związany z rokiem kalendarzowym.


Zwracamy uwagę!
Jeżeli w okresie sprawowania osobistej opieki przypadają dni wolne od pracy, to zasiłek opiekuńczy (także dodatkowy) przysługuje również za te dni, bowiem jest on wypłacany za każdy dzień osobistego sprawowania opieki, nie wyłączając dni wolnych od pracy, w wysokości 1/30 części podstawy jego wymiaru.

 

2. Zasiłek opiekuńczy przy pracy zmianowej rodziców

2.1. Opieka nad zdrowym dzieckiem

Jeżeli oboje rodzice dziecka w wieku do ukończenia 8 lat są zatrudnieni w systemie pracy zmianowej na różnych zmianach, to każdego z nich uważa się za osobę stale opiekującą się dzieckiem. W takiej sytuacji choroba, poród lub pobyt jednego z rodziców dziecka w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej, uprawnia drugiego z rodziców do zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem.

  Przykład  

Rodzice dziecka w wieku 6 lat są zatrudnieni w systemie pracy zmianowej. Pracując na różnych zmianach zapewniają jednocześnie stałą opiekę dziecku. W okresie od 1 do 8 października 2013 r. matka dziecka przebywała w szpitalu. Ojciec dziecka jest w tym czasie uprawniony do zasiłku opiekuńczego z tytułu konieczności sprawowania osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem.


Jeśli tylko jedno z rodziców pracuje w systemie pracy zmianowej, to zasiłek opiekuńczy przysługuje za dni, w które dziecko w wieku do lat 8 pozostawałoby bez opieki z powodu porodu, choroby lub pobytu drugiego z rodziców w zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej.

  Przykład  

Matka dziecka (w wieku 5 lat) pracuje na jedną zmianę od 700 do 1500, natomiast ojciec jest zatrudniony w systemie pracy zmianowej. Dziecko uczęszcza do przedszkola (otwartego od 600 do 1600). W okresie od 1 do 4 października 2013 r. matka dziecka przebywa w szpitalu. W tym czasie ojciec dziecka ma świadczyć pracę na drugiej zmianie (od 1400 do 2200). Ponieważ godziny pracy ojca wypadają w czasie, w którym opiekę zapewniałaby matka dziecka, nabył on prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem za cały okres pobytu matki dziecka w szpitalu.


2.2. Opieka nad chorym dzieckiem

Ustalając prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem, bierze się pod uwagę harmonogram czasu pracy rodziców i ustala, w których dniach pracownik - występujący z wnioskiem o zasiłek opiekuńczy - nie musi zapewniać osobistej opieki choremu dziecku z uwagi na obecność w domu drugiego rodzica. Zasiłek opiekuńczy wypłaca się za wszystkie dni sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, w których obojgu rodzicom przypada praca na tej samej zmianie, a także za dni, w których powinni świadczyć pracę na różnych zmianach, jeżeli dziecko pozostawałoby bez opieki w wyniku częściowego pokrywania się godzin pracy, albo na skutek dojazdu lub dojścia do pracy i z pracy.

  Przykład  

Pracownica złożyła wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem w wieku 5 lat, za okres od 25 września do 1 października 2013 r. (7 dni).

Mąż pracownicy pracuje od poniedziałku do piątku w godzinach od 700 do 1500, natomiast pracownica na 2 zmiany: I - od 600 do 1400; II - od 1400 do 2200. W wymienionym okresie pracownica powinna świadczyć pracę zgodnie z harmonogramem:

25.IX. 26.IX. 27.IX. 28.IX. 29.IX. 30.IX. 1.X.
Śr Cz Pt So Nd Pn Wt
600-1400 600-1400 - - 1400-2200 1400-2200 -

Pracownica nabyła prawo do zasiłku opiekuńczego:

  • za dni 25 i 26 września oraz za dzień 30 września, ponieważ w tych dniach godziny pracy małżonków pokrywały się, a także
     
  • za dni 27 i 28 września oraz 1 października, w których nie miała obowiązku świadczenia pracy (za te dni zasiłek opiekuńczy przysługuje nawet wówczas, gdy jest domownik mogący zapewnić opiekę dziecku).

Za dzień 29 września zasiłek opiekuńczy nie przysługuje dlatego, że opiekę nad chorym dzieckiem mógł sprawować mąż pracownicy (jeśli w tym dniu pracownica nie zgłosiła się do pracy, to dzień ten był nieobecnością usprawiedliwioną, ale bez prawa do zasiłku opiekuńczego).

 

3. Okresy wypłaty zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy wypłaca się przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez okres:

  • 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 (w przypadkach, o których mowa w pkt 1 niniejszego opracowania) lub chorym dzieckiem w wieku do lat 14,
     
  • 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innym chorym członkiem rodziny (w tym nad chorym dzieckiem w wieku powyżej 14 lat).

Łącznie na opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny przewidziano okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym. Limit ten stosuje się do wszystkich członków rodziny uprawnionych do zasiłku opiekuńczego, niezależnie od ich liczby oraz bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki (art. 33 ustawy zasiłkowej).

  Przykład  

We wspólnym gospodarstwie domowym z pracownicą i jej mężem pozostaje ojciec pracownicy oraz dwoje dzieci w wieku 9 i 15 lat. W czerwcu 2013 r. pracownica przez 9 dni sprawowała osobistą opiekę nad chorym ojcem, a w lipcu 2013 r. przez 12 dni opiekowała się chorym dzieckiem w wieku 9 lat. Mąż pracownicy w październiku 2013 r. złożył wniosek o zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorą żoną na okres 14 dni. Ponieważ w 2013 r. żona pracownika korzystała z zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny (ojciec) przez 9 dni, to pracownik nabył prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorą żoną tylko za 5 dni (14 dni - 9 dni).

W 2013 r. rodzina może jeszcze ubiegać się o wypłatę zasiłku opiekuńczego wyłącznie z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 14, maksymalnie przez 34 dni (60 dni - 9 dni - 12 dni - 5 dni).


Dodatkowy zasiłek opiekuńczy jest wypłacany ojcu dziecka (lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny) począwszy od dnia, od którego matka nowo narodzonego dziecka ze względu na stan zdrowia nie może sprawować nad nim osobistej opieki i wynosi 8 tygodni (56 dni). Liczba tych dni nie jest wliczana do limitu zasiłku opiekuńczego, o którym mowa w art. 33 ustawy zasiłkowej.

  Przykład  

Pracownik do końca lipca 2013 r. wykorzystał limit 60 dni z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorymi dziećmi w wieku do lat 14 oraz nad chorą żoną. W dniu 12 sierpnia 2013 r. żona pracownika urodziła kolejne dziecko i od tego dnia korzysta z urlopu macierzyńskiego. Ze względu na stan zdrowia, od dnia porodu do 6 października 2013 r. (56 dni) przebywa w szpitalu, natomiast dziecko zostało wypisane ze szpitala 16 sierpnia 2013 r. Ojciec dziecka wystąpił o wypłatę zasiłku opiekuńczego za okres, w którym matka dziecka nie może sprawować opieki z powodu pobytu w szpitalu. Pracownik jest uprawniony do zasiłku opiekuńczego za okres od 16 sierpnia do 6 października 2013 r. (52 dni), pomimo wykorzystania w bieżącym roku limitu opieki, o której mowa w art. 32 ustawy zasiłkowej.

 

4. Obliczanie wysokości zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy oblicza się na takich samych zasadach, jakie zostały ustalone przepisami ustawy zasiłkowej do obliczenia wysokości zasiłku chorobowego. W związku z tym podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała konieczność sprawowania osobistej opieki. W razie krótszego zatrudnienia - za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia. Jeżeli prawo do zasiłku powstanie w pierwszym miesiącu kalendarzowym zatrudnienia, do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się uzupełnione wynagrodzenie za ten miesiąc.

  Przykład  

Pracownik zatrudniony od 2 września 2013 r. sprawował osobistą opiekę nad chorym dzieckiem w okresie od 17 do 20 września 2013 r. Z tego tytułu nabył prawo do zasiłku opiekuńczego. Podstawę jego wymiaru stanowi uzupełnione wynagrodzenie za wrzesień 2013 r., tj.:

  • w wysokości określonej w umowie o pracę (po pomniejszeniu o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez pracownika), jeśli otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości,
     
  • obliczone poprzez podzielenie wynagrodzenia za dni przepracowane (pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) przez liczbę tych dni i pomnożenie przez liczbę dni obowiązujących do przepracowania we wrześniu 2013 r.


Natomiast w sytuacji, gdy pracownik został zatrudniony w trakcie miesiąca, a prawo do zasiłku opiekuńczego powstało w miesiącu następnym, podstawę wymiaru zasiłku stanowi uzupełnione wynagrodzenie za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, tj. za pierwszy pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia.

  Przykład  

Pracownik zatrudniony od 6 sierpnia 2013 r. przedłożył zaświadczenie lekarskie z tytułu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorą żoną w okresie od 10 do 16 września 2013 r. (7 dni). Do obliczenia podstawy wymiaru przysługującego pracownikowi zasiłku opiekuńczego zostało przyjęte uzupełnione wynagrodzenie za wrzesień 2013 r. (bez znaczenia pozostało, czy we wrześniu przepracował więcej, czy też mniej dni roboczych niż w sierpniu).


Jeśli prawo do zasiłku opiekuńczego powstanie przed upływem 3 miesięcy kalendarzowych od ostatniego dnia okresu, za który pracownik pobierał świadczenie chorobowe (wynagrodzenie za czas choroby, zasiłek chorobowy, opiekuńczy, macierzyński lub świadczenie rehabilitacyjne), to do obliczenia jego wysokości nie ustala się nowej podstawy wymiaru. Zgodnie bowiem z art. 43 ustawy zasiłkowej, podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

  Przykład  

Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby przez 10 dni stycznia, 5 dni kwietnia i 12 dni lipca 2013 r. Za dni choroby otrzymał wynagrodzenie chorobowe, którego podstawę wymiaru stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od stycznia do grudnia 2012 r. (12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała pierwsza niezdolność do pracy).

W okresie od 1 do 4 października 2013 r. pracownik sprawuje osobistą opiekę nad chorym dzieckiem, z tytułu której nabył prawo do zasiłku opiekuńczego. Ponieważ przerwa pomiędzy okresami pobierania wynagrodzenia chorobowego i zasiłku była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe (wyniosła 2 miesiące kalendarzowe), podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od stycznia do grudnia 2012 r., tj. to samo, które przyjęto do obliczenia wynagrodzenia chorobowego.


Nową podstawę wymiaru zasiłku należałoby ustalić gdyby przed powstaniem prawa do nowego rodzaju zasiłku miała miejsce zmiana wymiaru czasu pracy, nawet jeśli nie wystąpi przerwa w pobieraniu różnego rodzaju zasiłków.

Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80% kwoty stanowiącej podstawę jego wymiaru, natomiast za każdy dzień sprawowania opieki (nie wyłączając dni wolnych od pracy) wypłaca się 1/30 część tej kwoty.

  Przykład  

Pracownik sprawował osobistą opiekę nad chorą żoną w okresie od 23 do 30 września 2013 r. (8 dni). Podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie uzyskane przez pracownika za okres od września 2012 r. do sierpnia 2013 r. w wysokości 2.856,19 zł. Zasiłek za 8 dni opieki wyniósł 609,36 zł, zgodnie z wyliczeniem: 2.856,19 zł x 80% : 30 = 76,17 zł (stawka dzienna); 76,17 zł x 8 dni = 609,36 zł.


Zasiłku opiekuńczego nie wypłaca się za okresy sprawowania osobistej opieki przypadającej w czasie urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego, a także urlopu wypoczynkowego (na czas sprawowania opieki urlop wypoczynkowy nie ulega przerwaniu).

 

5. Dokumentowanie prawa do zasiłku opiekuńczego

Dowody, na podstawie których dokonuje się wypłaty zasiłku opiekuńczego zostały określone przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. poz. 444).

Podstawą do przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego zarówno z tytułu opieki nad zdrowym, jak i chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny jest złożone każdorazowo oświadczenie pracownika na druku ZUS Z-15. Oświadczenia tego nie składa się, jeśli opieka orzeczona kilkoma zaświadczeniami lekarskimi ZUS ZLA (w przypadku opieki nad chorym) jest sprawowana bez przerwy nad tym samym dzieckiem lub członkiem rodziny.

Pracownik ubiegający się o zasiłek w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 przedkłada odpowiednio:

  • oświadczenie o okresie nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
     
  • decyzję o konieczności izolacji dziecka wydaną przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
     
  • zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku w razie pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej lub choroby małżonka, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki; zaświadczenie to powinno zawierać imię i nazwisko małżonka stale opiekującego się dzieckiem, okres i przyczynę konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, imię i nazwisko dziecka, nad którym ma być sprawowana opieka oraz pieczątkę i podpis wystawiającego zaświadczenie.

Dowodem do wypłaty zasiłku opiekuńczego ojcu dziecka lub innemu członkowi rodziny za okres sprawowania opieki nad dzieckiem, którego matka uprawniona do urlopu macierzyńskiego (w pierwszych 8 tygodniach trwania tego urlopu) wymaga opieki szpitalnej ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem jest zaświadczenie wystawione przez szpital o okresie pobytu ubezpieczonej matki dziecka w szpitalu oraz oświadczenie ubezpieczonego o pobieraniu przez matkę dziecka zasiłku macierzyńskiego w okresie 8 tygodni po porodzie.

Sygnalizujemy, że na stronie internetowej resortu pracy (www.mpips.gov.pl) znajduje się projekt zmian do ww. rozporządzenia (z dnia 2 lipca 2013 r.). W zakresie dokumentowania prawa do zasiłku opiekuńczego wprowadzono zmianę do § 23 ust. 1 rozporządzenia. W myśl tego przepisu dowodem do wypłaty zasiłku opiekuńczego w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia klubu dziecięcego lub choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą lub dziennego opiekuna, sprawujących opiekę nad dzieckiem, jest oświadczenie ubezpieczonego.

W sytuacji gdy zasiłek opiekuńczy jest przyznawany na podstawie zaświadczenia lekarskiego wystawionego na zwykłym druku, a dziecku nie nadano jeszcze imienia, to zaświadczenie niezawierające imienia i nazwiska dziecka będzie dowodem do przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego (taki zapis zostanie wprowadzony dodanym ust. 3 do § 23 rozporządzenia).

 

6. Wykazanie zasiłku opiekuńczego w dokumentach ZUS

Jeżeli pracownik przez część miesiąca sprawował osobistą opiekę nad dzieckiem i za ten miesiąc uzyskał wynagrodzenie za pracę oraz zasiłek opiekuńczy, to do podstawy wymiaru składek ZUS przyjmuje tylko wynagrodzenie za pracę. Zasiłek nie podlega oskładkowaniu (art. 18 ust. 2 ustawy o sus oraz art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej). Natomiast w podstawie opodatkowania uwzględnia wynagrodzenie za pracę oraz zasiłek opiekuńczy, zgodnie z art. 32 ustawy o pdof.

Jeżeli pracownik ma wynagrodzenie określone w stałej miesięcznej wysokości, to wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca ustala się na podstawie § 11 rozporządzenia o wynagradzaniu. Jest ono obliczane przez podzielenie miesięcznej stawki wynagrodzenia przez 30 i pomnożenie otrzymanej kwoty przez liczbę dni, za które przysługuje zasiłek opiekuńczy. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. Jeśli pracownik jest wynagradzany w inny sposób (np. godzinowo, akordowo), to za przepracowany okres przysługuje mu faktycznie wypracowane wynagrodzenie.

Obliczone składki od wynagrodzenia za pracę pracodawca wykazuje w raporcie ZUS RCA, a kwotę zasiłku opiekuńczego w raporcie ZUS RSA z kodem świadczenia/przerwy - 312 (w razie wypłaty wyrównania zasiłku opiekuńczego stosuje się kod 316). Pracodawca, który nie jest upoważniony do wypłaty zasiłków również składa za pracownika raport ZUS RSA z kodem 312, z tym że pole liczba dni zasiłkowych/liczba wypłat pozostawia puste. Pole kwota pozostawia się puste lub wpisuje 0,00.

  Przykład  

Pracownik jest wynagradzany w stałej miesięcznej wysokości 3.310 zł. Od 23 do 30 września 2013 r. (8 dni) sprawował on osobistą opiekę nad żoną i za ten okres nabył prawo do zasiłku opiekuńczego.

Za wrzesień 2013 r. pracownik uzyskał:

  • wynagrodzenie za pracę: 3.310 zł : 30 = 110,33 zł; 110,33 zł x 8 dni = 882,64 zł; 3.310 zł - 882,64 zł = 2.427,36 zł,
     
  • zasiłek opiekuńczy: 76,17 zł x 8 dni = 609,36 zł (patrz przykład na str. 65).

Koszty uzyskania przychodu wynoszą 111,25 zł i pracodawca jest upoważniony do zmniejszania zaliczki na podatek dochodowy o kwotę zmniejszającą podatek (46,33 zł).

Rozliczenie składkowo-podatkowe przedstawia się w następujący sposób:

wyszczególnienie poz. obciążenia
składkowo- -podatkowe
wynagrodzenie za pracę - 1 - 2.427,36 zł
zasiłek opiekuńczy - 2 - 609,36 zł
podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (poz. 1) - 3 - 2.427,36 zł
składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika (poz. 3 x 9,76% + poz. 3 x 1,5% + poz. 3 x 2,45%) - 4 - 332,79 zł
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (poz. 1 - 4) - 5 - 2.094,57 zł
składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania (poz. 5 x 9%) - 6 - 188,51 zł
składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku (poz. 5 x 7,75%) - 7 - 162,33 zł
podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy (poz. 1 + 2 - 111,25 zł - poz. 4) - 8 - 2.593,00 zł
zaliczka na podatek dochodowy przed odliczeniem składki zdrowotnej (poz. 8 x 18%) - 46,33 zł - 9 - 420,41 zł
zaliczka na podatek dochodowy do pobrania (poz. 9 - 7) - 10 - 258,00 zł
kwota wypłaty (poz. 1 + 2 - 4 - 6 - 10) - 11 - 2.257,42 zł

Pracodawca z własnych środków opłaca część składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, całą składkę na ubezpieczenie wypadkowe oraz składki na Fundusz Pracy i na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W dokumentach rozliczeniowych przesłanych do ZUS pracodawca wykazał pracownika:

  • w jednym bloku raportu ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 0 0 i rozliczonymi składkami,
     
  • w jednym bloku raportu ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 0 0, kodem świadczenia - 312, okresem od 23.09.2013 do 30.09.2013, liczbą dni zasiłkowych - 8, kwotą zasiłku - 609,36 zł.

www.Zasilki.pl - Zasiłek opiekuńczy:

 Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl
www.RozliczenieWynagrodzenia.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy
Rozliczanie wynagrodzeń. Składki ZUS. Zasiłki. Świadczenia. Premie
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.