Ustalanie prawa do zasiłku opiekuńczego

1) Pracownica dostarczyła zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem w wieku 14 miesięcy. Ojciec dziecka nie pracuje. Czy pracownica musi wypełnić oświadczenie ZUS Z-15 oraz, czy będzie uprawniona do zasiłku?

Odpowiedź na obydwa pytania jest twierdząca.

Oświadczenie do celów wypłaty zasiłku opiekuńczego na druku ZUS Z-15 jest - obok zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA - podstawowym dokumentem służącym do wypłaty zasiłku. To w nim zamieszcza się m.in. informacje dotyczące zatrudnienia drugiego z rodziców dziecka oraz ilości wykorzystanych przez niego w roku kalendarzowym dni zasiłkowych.

Generalnie, w myśl art. 34 ustawy zasiłkowej, zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza pracownicą jest inny członek rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę choremu dziecku (tu niepracujący ojciec dziecka). Przepis ten nie dotyczy jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.

W związku z powyższym, pomimo że pracownica w oświadczeniu ZUS Z-15 wpisze informacje dotyczące niepracującego członka rodziny, to i tak będzie uprawniona do zasiłku ze względu na wiek dziecka.

2) Żona pracownika jest osobą sprawującą stałą opiekę nad dwojgiem dzieci w wieku 3 i 5 lat. Pracownik złożył wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego za 5 dni z tytułu konieczności sprawowania osobistej opieki nad starszym dzieckiem w okresie jego choroby. We wniosku ZUS Z-15 wskazał, że w czasie choroby dziecka jego matka przebywa w szpitalu z młodszym dzieckiem. Czy pracownikowi przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Tak, jeśli dołączy zaświadczenie ze szpitala potwierdzające okres pobytu matki dziecka w tej placówce.

Przepis art. 32 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy zasiłkowej uprawnia do zasiłku opiekuńczego ubezpieczonego, który sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do lat 8 w przypadku pobytu małżonka, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej. W tym czasie dziecko, które pozostało w domu, nie musi być chore. Wystarczy, że rodzic stale sprawujący nad nim opiekę, przebywa w szpitalu.

Przepisy ustawy zasiłkowej nie wskazują przyczyn hospitalizacji, uprawniających do wypłaty zasiłku. Może to być zatem także pobyt w szpitalu spowodowany koniecznością zapewnienia osobistej opieki drugiemu dziecku.

Dowody stanowiące podstawę przyznania i wypłaty zasiłków regulują przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. (Dz. U. poz. 444 ze zm.). W myśl § 23 ust. 1 pkt 3 lit. b) i ust. 2 rozporządzenia, pobyt małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej dokumentuje się zaświadczeniem lekarskim wystawionym na zwykłym druku, zawierającym:

imię i nazwisko małżonka stale opiekującego się dzieckiem,
okres i przyczynę konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem,
imię i nazwisko dziecka, nad którym ma być sprawowana opieka (w przypadku noworodka zaświadczenie nie musi zawierać imienia, jeśli nie zostało jeszcze nadane),
pieczątkę i podpis wystawiającego zaświadczenie.